Apre
Kumaş apresi , kumaşın maruz kaldığı bütün aşamaları kapsamaktadır. Örneğin, kumaşın boyanabilirliğini, basılabilirliğini, emici niteliklerini, rengini ve görünümünü geliştirmek amacıyla ovalama, ağartma, boyama/baskı ve nihai kimyasal/mekanik operasyonlara tabi tutulması.
Çeşitli apre süreçleri; lif yapısına göre değişse de genel olarak:
- Hazırlık
-Renklendirme (Boyama – Baskı)
- Düzeltme
- Son Apre
Hazırlık
Kumaş, boyama baskı ve tamamlama süreci için hazırlanır.
Döndürme, dokuma ve toparlama (yağlar, mumlar, malzemeler vb.) sürecinde kullanılan yardımcı maddeler ve doğal liflerin arasında varlığını sürdüren doğal katışıklıklar bu süreçte elimine edilir, böylece hammadde bu evrede bir sonraki evre için gerekli olan saflık derecesini elde edilmiş olur.
Yakma: Bu süreç, çıkıntılı tüyleri yok etme ve kumaşa pürüzsüz bir yüzey kazandırmayı hedefler.
Haşıllama: Bu süreç, dik olarak dokunmuş kumaş üzerine uygulanır, böylece malzemeler çarpraz ipliklerden tamamen arındırılır. Aynı zamanda bu işlem kumaşı, bir sonraki yıkama süreci için her yerini eşit olarak emici hale getirir.
Yıkama/Ovalama: Bu sürecin amacı, kabukları yumuşatarak materyali bir sonraki adımlar için absorbe olmaya uygun hale getirmek için, üzerindeki yağlı ve peptik maddeleri elimine etmektir.
Ağartma: Bu süreçte ise amaç, herhangi bir yabancı maddeyi ya da istenmeyen renkleri ortadan kaldırmaktır. Ağartma işlemi sayesinde saf beyaz renk elde etmek suretiyle açık renk boyalara uygun zemin hazırlanır. Ağartma yöntemiyle her ipliğin doğal rengi yerini beyaza bırakır.
Merserizasyon: Kostik soda çözeltisi uygulaması ile pamuk kumaşa ve ipliklere yapılan tipik bir işlem. Bu işlem lifi şişirmek suretiyle kısaltır ve hammaddeyi berrak hale getirir; aynı zamanda da gücünü arttırır. Bu işlem kumaşın rengini ön plana çıkartır, kumaşı parlaklaştırır ve kumaşın çok daha dayanıklı hale gelmesini sağlar.
Renklendirme
Boyama: Bir tekstil ürününü boyamak için kumaşa tuz, alkali, asit gibi çeşitli maddelerle, ya sulu bir çözelti şeklinde ya da renk dispersiyonları şeklinde uygulanmalıdır. Boyaların işlemin gerçekleştirildiği mevcut küvet içerisinde emilmesi ve life tam nüfuz etmesi gereklidir. Bu evrede, boyanacak kumaşın tipinin oldukça önemli bir rolü vardır. Örneğin; sentetik kumaşlar boyayı yalnızca 100°C’nin üzerindeki ortamlarda absorbe ederler.
Baskılama: Baskı, kumaşın üzerinde sadece belli bir bölgeyi boyamak üzerine kullanılan bir boyama şeklidir, amacı o bölgede farklı renkli desenler sağlamaktır. Keskin görünümlü desenlere sahip özel boyalara "baskı macunları" adı verilir.
Boyama ve baskılama gibi çeşitli süsleme sürecinin ardından, kumaş diğer tamamlama işlemleri için hazır hale getirilir.
Sabitleme/Buharlama: Boyalar uygulandıktan ve kumaşa tamamen sabitlendikten sonra, kumaşın tamamen bir parçası haline gelirler. Bunu sağlamak için buhar yöntemi kullanılır: Bu yöntem aracılığı ile kumaşa hızlı bir şekilde nüfuz etme imkanı bulan buhar kumaşı ısıtır ve boyanın daha hızlı ve sağlam bir şekilde kumaşa yapışmasını sağlar.
Yıkama: Yıkama evresi, kirleri elimine etmek için gerekli olan ön ve orta safhalardır. Yağ gibi çeşitli kirlerin yanında, ve baskılamadan arta kalan boya atıkları gibi istenmeyen detayların temizlenmesini ve tamamı ile arındırılmasını sağlar.
Isı Ayarı: Liflerin içerisinde oluşan mekanik gerilimler, ısı ayarı ile düzenlenir. Bu süreç ön, orta ve son safha olarak her üç aşamada da yapılabilir. Sıcak (180°C) işlemin ardından kontrollü soğuk işlemin uygulanmasıyla, lif minimum gerilim şartlarına maruz kalır ve böylece, kumaş kırışılmaz bir yapıya kavuşur; böylece oldukça iyi bir yüzeysel stabiliteye ve her yıkamadan sonra aynı pürüzsüzlüğe sahip olur.
Bu operasyon sadece polyester, naylon ve likra içeren kumaşlara uygulanmaktadır.
Apre
Bitirme ve hazırlama süreci, tekstil materyalini istenilen kullanışlılığa getirmek yolunda tamamen hazır etmek üzere bir dizi işlemden oluşur.
Nihai tamamlama, genellikle birbirinden farklı bitirme sürecinin kombinasyonu olup aynı zamanda birbirleriyle rastgele eşleştirilemeyecek bir işlemler dizisidir, çünkü her işlemin bir sonrakiyle bir uyumu söz konusudur. Kuru temizleme (mekanik) etkisi, fiziksel süreçler yoluyla elde edilir.
Diğer yandan, kimyasal maddeler istenilen etkiyi elde edebilmek için ıslak terbiye yöntemi ile kullanılır.
Şardonlama: Bu işlem yün ve pamuk kumaşlara uygulanıyor olup, yüzeyinde belirli bir oranda tüylülük oluşturmaya yardım eder.
Kalandırlama: Bu işlem kumaşa sıkıştırma yoluyla sır kazandırarak pürüzsüz bir yüzey sağlar, arzuya göre bu işlem süresince kumaşa dekoratif desenler baskılanabilir. Yüzeyin uygunluğuna bağlı olarak, kumaşa yüzeyine sıcaklık vererek farklı silindir hızlarıyla, farklı estetik efektler sağlanır.
Büzüştürme (Sanfor): Kumaş, kuvvet baskı uygulanarak lastik bir halka ve ısıtılmış çelik silindir içerisinden geçirilir, argaçlar sıkıştırılır ve sonuç olarak, çözgü stabilize hale getirilir. Büzüştürme levhası ve son safhadaki soğutma, kumaşın akabinde meydana gelecek ıslak muameleye maruz kalmadıkça kırışmayacağının göstergesidir. Bu prosedürle kumaşı aprelemek, giysilere bir çok yıkamadan sonra dahi yüksek derecede boyutsal stabilite kazandırır.
